Sınıf mücadelelerinin
tarihi boyunca, basit bir kapı kulunun hançeresinden çıkan “Urun ha!” ile masum
kanı akıtılması, nice canların alınması, bir başka deyişle, beyinlerin ve
ayakların özlenen adalete ve aydınlığa dair en küçük bir yönelişinin “Urun ha”
ya getirilmesi, Osmanlı’dan Cumhuriyet dönemine miras kalan bir devlet
klasiğidir.
. . .
MEÇHUL SES “URUN HA” MIYDI?
Üç yıl ortaokuldan sonra, üç yıl da düz lisede okuduğumuz siyah beyaz yıllardı. Tarih kitaplarından birinin okuma bölümünde, -şimdi tam anımsayamadığım- sonradan çok önemli gelişmelere/sonuçlara yol açacak olan lokal bir gerginliğin doğuş/oluş biçimi açıklanıyordu!
Söz konusu açıklama muhtemelen “Anadolu İsyanlarının Nedenleri” benzeri bir alt başlığın içinde geçiyordu. Basit bir asayiş olayı gibi gösterilmeye çalışılan itiş kakışın ilk ateşini, nereden, kimden geldiği belli olmayan, yazımız başlığında da öne çıkardığımız garip ama gür bir ses ateşlemişti. Sonrasında ise “olan olmuş” ve “ortalık kan gölüne dönmüştü”. Yine bu metnin savına göre, “İsyanların da, önü alınamayan kargaşalıkların da bir daha ardı arkası kesilmemişti.”
Senaryo fena değildi, oldukça da heyecan vericiydi! En azından, o meçhul ses aramızda günlerce espri konusu olmuştu… Şimdi. Biz yaratılmak istenen algıyı, bir kez olsun resmi tarih anlayışının klasiği olan, toplumsal olayların içinin kabak gibi oyulması, sosyoekonomik nicel birikimlerin, uzun ve sabırlı mayalanmaların beslendiği damarlardan, tutunduğu köklerden koparılması olarak okumayalım.
O ders kitabının yazanı ya da basanı şöyle inanmamızı istiyordu ki: Siz, rüzgar eken fırtına biçer masalına, bilimin etki-tepki birlikteliğine bakmayın… Yok nedenlermiş, sonuçlarmış... O kendini bilmez, ne idüği belirsiz zevzek çıkıntılık yapıp, ortalık yerde “Urun ha” diye böğürüp milleti galeyana getirmeseydi, onca masum kanı dökülmeyecek, velev ki “ bir devir” filan kapanmayacaktı!
Öyle ya bu güzelim sütliman dünya, bu insanlık, bir takım haddini bilmezlerin yüzünden neler çekmiş, hasbelkader ne savaşlar, ne kıyamlar görmüştü! Sözün gelişi Avusturya-Macaristan veliahtı talihsiz Ferdinand, Sırp milliyetçisi Gavrilo Princip tarafından bir suikaste kurban gitmeseydi dünya birbirine girmeyecekti!
. . .
MEÇHUL SES “URUN HA” MIYDI?
Üç yıl ortaokuldan sonra, üç yıl da düz lisede okuduğumuz siyah beyaz yıllardı. Tarih kitaplarından birinin okuma bölümünde, -şimdi tam anımsayamadığım- sonradan çok önemli gelişmelere/sonuçlara yol açacak olan lokal bir gerginliğin doğuş/oluş biçimi açıklanıyordu!
Söz konusu açıklama muhtemelen “Anadolu İsyanlarının Nedenleri” benzeri bir alt başlığın içinde geçiyordu. Basit bir asayiş olayı gibi gösterilmeye çalışılan itiş kakışın ilk ateşini, nereden, kimden geldiği belli olmayan, yazımız başlığında da öne çıkardığımız garip ama gür bir ses ateşlemişti. Sonrasında ise “olan olmuş” ve “ortalık kan gölüne dönmüştü”. Yine bu metnin savına göre, “İsyanların da, önü alınamayan kargaşalıkların da bir daha ardı arkası kesilmemişti.”
Senaryo fena değildi, oldukça da heyecan vericiydi! En azından, o meçhul ses aramızda günlerce espri konusu olmuştu… Şimdi. Biz yaratılmak istenen algıyı, bir kez olsun resmi tarih anlayışının klasiği olan, toplumsal olayların içinin kabak gibi oyulması, sosyoekonomik nicel birikimlerin, uzun ve sabırlı mayalanmaların beslendiği damarlardan, tutunduğu köklerden koparılması olarak okumayalım.
O ders kitabının yazanı ya da basanı şöyle inanmamızı istiyordu ki: Siz, rüzgar eken fırtına biçer masalına, bilimin etki-tepki birlikteliğine bakmayın… Yok nedenlermiş, sonuçlarmış... O kendini bilmez, ne idüği belirsiz zevzek çıkıntılık yapıp, ortalık yerde “Urun ha” diye böğürüp milleti galeyana getirmeseydi, onca masum kanı dökülmeyecek, velev ki “ bir devir” filan kapanmayacaktı!
Öyle ya bu güzelim sütliman dünya, bu insanlık, bir takım haddini bilmezlerin yüzünden neler çekmiş, hasbelkader ne savaşlar, ne kıyamlar görmüştü! Sözün gelişi Avusturya-Macaristan veliahtı talihsiz Ferdinand, Sırp milliyetçisi Gavrilo Princip tarafından bir suikaste kurban gitmeseydi dünya birbirine girmeyecekti!
Birinci Murat savaş
alanını gezerken, patavatsız bir Sırplı tarafından hançerlenerek “şehit”
edilmeseydi, Balkanların ruhsal iklimi değişmeyecek ve de doğu Avrupa’nın
haritası toz duman olmayacaktı! Sonuçta koskoca dünya milletleri birbirlerini
çıldırmışçasına boğazlamaya durmuş; gül bebeler, çocuklar babasız, kadınlar eşsiz,
kocasız kalmış, nice ocaklar sönmüştü! İşin gerçeği bu son tümceydi.
. . .
Diyarbakır Cezaevi’nde 1996 yılında on tutsağın katledildiği ve onlarcasının yaralandığı, sakat bırakıldığı katliamı sözüm ona araştıran, sorumlularını da yargıladığını iddia eden mahkeme sonunda gerekçeli kararını açıkladı.
Egemenlerin ortak dehalarından mıdır, yoksa hafızamın bana yaptığı kötü bir şakadan mıdır, kararın gerekçesini kendi meşrebince uyduran kafanın sahibi ile, o tarih kitabını yazan, yeniyetme çocukların kafasına toplumbilimini yadsıyan bir safsatayı sokmaya çalışan mantığın sahibinin aynı kişiler olabileceğini düşünüyor insan…
Tutuklular dışarıdan gelen meyveleri taşımak için “plastik leğen” istemişler. Kimliği belirsiz, adı saptanamayan “düşüncesiz ve anlayışsız” bir infaz koruma memurunun buna “izin vermemesi” üzerine “arbede çıkmış.”… “Gerginliğin artması üzerine tutuklular slogan atmış.” Tabii, bu arada olan da olmuş! “Taşkınlığın isyana dönüşeceği anlaşılan olaya müdahale edilmiş.” Eh, bu esnada “aşırı güç kullanımı gerçekleşmiş olsa bile, orada öldürmek kastı yok”muş! Zaman ve mekan her ne kadar farklı olsa da, sonuçta kendini bilmez bir densiz yapmış yine yapacağını!..
Diyarbakır Cezaevi’nde 80’li ve 90’lı yıllarda, ceberrut devlet tutuklulara hiç örgütlü, sistemli işkence yapmadı! Dışkı yedirmedi! İnsanlıkla, evrensel değerlerle bağlarını koparmamış insanların kafalarını kalaslarla, dipçiklerle parçalamadı!
Olup biten Batı dünyasına dek, cümle aleme hiç yansımadı!
Onca abartılan hadise tek bir kişinin, cahil cühela bir gardiyanın boş boğazlığından ve de gereksiz heyecanından ibaretti!..
. . .
Dev Maden-Sen’in Eynez katliamından sonra, taşeronun vahşi çalışma sistemini hedef alan örgütlenme çalışmalarına hız verdiği Soma’da, hızla üye yitiren sarı Maden-İş yöneticileri, işçi sağlığı konusunda koruyucu önlem almamakta adeta direnen işletme sahipleri ve yöneticileri, dolayısı ile de polis şefleri bir süredir hayli rahatsızdı. Devlet desteği ile pervasızca sürdürülen kesinlikle denetimsiz, güvencesiz ve esnek rant sisteminde İmbat Madencilik İşletmesi’nin önemli bir payı ve sorumluluğu vardı. Sırf bu yüzden en son, Metin Keskin arkadaşımız bu işletmenin -zamanın Vietnam cangılından farksız- adeta işverence tuzaklanmış galerilerinden birinde yeni bir iş cinayetine kurban gitti.
Taziye evine giden Disk gönüllüsü, Dev Maden-Sen örgütçüsü arkadaşlarımız, orada sivil polis-Türk İş ve İmbat Madencilik yöneticilerinden oluşan kutsal ittifakın taciz ve tehditleriyle karşılaşırlar. Cenaze evinin dışında ise daha tehlikeli bir durum vardır; birikmiş bekleşen madenci kalabalığının ve acılı ailelerinin arasında hain bir fısıltı hızla yayılmaktadır: Cenazeye Kızıllar Gelecek! Aileler Tahrik Edilecek!
Tarih boyunca insanlığın, onun haklı ve meşru istemlerinin karşısında duran “meçhul ses”in sinsi sahibi, bu kez, sayıları kısa zamanda beş yüze ulaşan tahrik edilmiş kontrolsüz kalabalığın içindedir. Artık, yurdun değişik yerlerinde, kim bilir kaç kez izlettirilen filmin sonudur; Türk polisi, pardon “takviye güç” imdada yetişir! Sendikacılar, bizzat kendilerinin ilmek ilmek ördüğü komplonun içinden kurtarılıp(!) hastane acil servisine ilk yardım için götürülür. Acil kapısında, olası bir gayrı meşru olay nedeni ile oraya koşan her yaralıya soru soran, tutanak tutan hastane polisi, bizimkilere soru filan sormaz, hatta görmezden gelir.
Öyle ya, ortada işletme müdürü-sendikacı-emniyet hain ortaklığının kışkırtması ile bir linç girişimi olmadığına göre asayiş berkemaldir!
. . .
Dünyanın çarklarının emek eksenli dönüşlerinden birinin patlama noktasında Soma Eynez’den, yollar boyunca sıralanmış fabrikalardan, Kocaeli’nin emekçi havzalarından, tekinsiz AVM ve baraj şantiyelerinden son bir kez, ama son bir kez yükselecek olan o nihai sesin, kansız ve kavgasız, sömürüsüz başka bir dünyanın mümkün olduğuna işaret edeceği gün gibi bir gerçek.
Ne ki bu ses, amiyane tabirle "Kavgada şamar aranmaz" gerçekliği üzerinden "Urun ha" mı olur, "Yetti artık! Durun ha" mı olur, bu günden bilinemez.
Bu öngörü biraz da, o büyük günde -konunun uzmanlarının, akademisyenlerin konjonktür dediği- yaşanacak koşulların özgünlüğü ile, istisnai koşullarla ilintili...
Bu öngörü en çok da, alemin çarklarını çeviren ve neo-liberalizmin çalışma yaşamının cehennem akışını ters yüz edecek olan örgütlü işçi gücünün, yine o şanlı günde esnekliğine ya da esnemezliğine, bağışlayıcılığına ya da acımasızlığına bağlı…
Hasan Oğuz Bilgen, 12 Eylül 2014, Aliağa
http://alibabadanmasallar.blogspot.com.tr/
. . .
Diyarbakır Cezaevi’nde 1996 yılında on tutsağın katledildiği ve onlarcasının yaralandığı, sakat bırakıldığı katliamı sözüm ona araştıran, sorumlularını da yargıladığını iddia eden mahkeme sonunda gerekçeli kararını açıkladı.
Egemenlerin ortak dehalarından mıdır, yoksa hafızamın bana yaptığı kötü bir şakadan mıdır, kararın gerekçesini kendi meşrebince uyduran kafanın sahibi ile, o tarih kitabını yazan, yeniyetme çocukların kafasına toplumbilimini yadsıyan bir safsatayı sokmaya çalışan mantığın sahibinin aynı kişiler olabileceğini düşünüyor insan…
Tutuklular dışarıdan gelen meyveleri taşımak için “plastik leğen” istemişler. Kimliği belirsiz, adı saptanamayan “düşüncesiz ve anlayışsız” bir infaz koruma memurunun buna “izin vermemesi” üzerine “arbede çıkmış.”… “Gerginliğin artması üzerine tutuklular slogan atmış.” Tabii, bu arada olan da olmuş! “Taşkınlığın isyana dönüşeceği anlaşılan olaya müdahale edilmiş.” Eh, bu esnada “aşırı güç kullanımı gerçekleşmiş olsa bile, orada öldürmek kastı yok”muş! Zaman ve mekan her ne kadar farklı olsa da, sonuçta kendini bilmez bir densiz yapmış yine yapacağını!..
Diyarbakır Cezaevi’nde 80’li ve 90’lı yıllarda, ceberrut devlet tutuklulara hiç örgütlü, sistemli işkence yapmadı! Dışkı yedirmedi! İnsanlıkla, evrensel değerlerle bağlarını koparmamış insanların kafalarını kalaslarla, dipçiklerle parçalamadı!
Olup biten Batı dünyasına dek, cümle aleme hiç yansımadı!
Onca abartılan hadise tek bir kişinin, cahil cühela bir gardiyanın boş boğazlığından ve de gereksiz heyecanından ibaretti!..
. . .
Dev Maden-Sen’in Eynez katliamından sonra, taşeronun vahşi çalışma sistemini hedef alan örgütlenme çalışmalarına hız verdiği Soma’da, hızla üye yitiren sarı Maden-İş yöneticileri, işçi sağlığı konusunda koruyucu önlem almamakta adeta direnen işletme sahipleri ve yöneticileri, dolayısı ile de polis şefleri bir süredir hayli rahatsızdı. Devlet desteği ile pervasızca sürdürülen kesinlikle denetimsiz, güvencesiz ve esnek rant sisteminde İmbat Madencilik İşletmesi’nin önemli bir payı ve sorumluluğu vardı. Sırf bu yüzden en son, Metin Keskin arkadaşımız bu işletmenin -zamanın Vietnam cangılından farksız- adeta işverence tuzaklanmış galerilerinden birinde yeni bir iş cinayetine kurban gitti.
Taziye evine giden Disk gönüllüsü, Dev Maden-Sen örgütçüsü arkadaşlarımız, orada sivil polis-Türk İş ve İmbat Madencilik yöneticilerinden oluşan kutsal ittifakın taciz ve tehditleriyle karşılaşırlar. Cenaze evinin dışında ise daha tehlikeli bir durum vardır; birikmiş bekleşen madenci kalabalığının ve acılı ailelerinin arasında hain bir fısıltı hızla yayılmaktadır: Cenazeye Kızıllar Gelecek! Aileler Tahrik Edilecek!
Tarih boyunca insanlığın, onun haklı ve meşru istemlerinin karşısında duran “meçhul ses”in sinsi sahibi, bu kez, sayıları kısa zamanda beş yüze ulaşan tahrik edilmiş kontrolsüz kalabalığın içindedir. Artık, yurdun değişik yerlerinde, kim bilir kaç kez izlettirilen filmin sonudur; Türk polisi, pardon “takviye güç” imdada yetişir! Sendikacılar, bizzat kendilerinin ilmek ilmek ördüğü komplonun içinden kurtarılıp(!) hastane acil servisine ilk yardım için götürülür. Acil kapısında, olası bir gayrı meşru olay nedeni ile oraya koşan her yaralıya soru soran, tutanak tutan hastane polisi, bizimkilere soru filan sormaz, hatta görmezden gelir.
Öyle ya, ortada işletme müdürü-sendikacı-emniyet hain ortaklığının kışkırtması ile bir linç girişimi olmadığına göre asayiş berkemaldir!
. . .
Dünyanın çarklarının emek eksenli dönüşlerinden birinin patlama noktasında Soma Eynez’den, yollar boyunca sıralanmış fabrikalardan, Kocaeli’nin emekçi havzalarından, tekinsiz AVM ve baraj şantiyelerinden son bir kez, ama son bir kez yükselecek olan o nihai sesin, kansız ve kavgasız, sömürüsüz başka bir dünyanın mümkün olduğuna işaret edeceği gün gibi bir gerçek.
Ne ki bu ses, amiyane tabirle "Kavgada şamar aranmaz" gerçekliği üzerinden "Urun ha" mı olur, "Yetti artık! Durun ha" mı olur, bu günden bilinemez.
Bu öngörü biraz da, o büyük günde -konunun uzmanlarının, akademisyenlerin konjonktür dediği- yaşanacak koşulların özgünlüğü ile, istisnai koşullarla ilintili...
Bu öngörü en çok da, alemin çarklarını çeviren ve neo-liberalizmin çalışma yaşamının cehennem akışını ters yüz edecek olan örgütlü işçi gücünün, yine o şanlı günde esnekliğine ya da esnemezliğine, bağışlayıcılığına ya da acımasızlığına bağlı…
Hasan Oğuz Bilgen, 12 Eylül 2014, Aliağa
http://alibabadanmasallar.blogspot.com.tr/
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder